Via een serie blogs vraagt Simba Familiezorg aandacht voor het samen plaatsen van broers en zussen na een uithuisplaatsing en voor familieversterkende zorg. Deel 3 is geschreven door Arian Buurman, directeur van SOS Kinderdorpen Nederland, waarvan Simba Familiezorg een programma is. Zij pleit ervoor dat kinderen de kans krijgen zelf aan hun bestaan te bouwen.
Toen we nog geen kinderen hadden, spraken mijn geliefde en ik naar elkaar uit dat een hecht gezin voor ons het allerbelangrijkst zou zijn. Uiteindelijk kregen we een tweeling – dat is al een bondje op zich. Hechtheid betekent voor mij dat je in je gezin in veiligheid alles kunt bespreken, ook als er spanningen zijn. Dan kun je samen de wereld aan.
Ieder mens en elke familie maakt soms een fase van worsteling mee. Hoewel je je familie niet uitkiest, deel je een verleden en dan is het des te fijner als je een gezamenlijke vorm vindt waarin ieder zich gehoord voelt. Ik geloof wel in veiligheid bieden, maar niet in ‘curling’-ouders die alle moeilijkheden voor hun kinderen wegpoetsen. Het is gezond dat ze zo veel mogelijk zelf doen en daarbij een keer een gat in hun knie vallen of een kras op hun hart oplopen. Voor dat laatste wil je ze natuurlijk behoeden, maar dat gaat niet. Je kunt kinderen wel leren met tegenslag om te gaan. Dat maakt ze weerbaar voor de risico’s die nu eenmaal bij het leven horen.
Zelf doen
Dat gezegd hebbende delven kinderen soms zwaar het onderspit. Niet opzettelijk, ouders willen natuurlijk het beste voor hun kinderen. Toch kan het gebeuren dat er geen veilig thuis is. In Oeganda ontmoette ik een oma die zorgde voor haar vijf kleinkinderen en drie kinderen van haar nichtje. Een superpittige dame, maar ze had geen geld om de kinderen naar school te laten gaan. Via SOS kon ze een eigen business opzetten om broodjes te bakken en een zeer bescheiden huisje te bouwen. Toen ik haar sprak liepen er kippen op het erf. Ze had een koe en een stukje land gepacht van haar zelfverdiende geld. Een klein zetje was genoeg geweest voor haar om een bestaan op te bouwen met acht kinderen.
Voor kinderen is een veilig, liefdevol thuis een voorwaarde om te kunnen opgroeien tot veerkrachtige en zelfstandige volwassenen. In Nederland hebben tienduizenden kinderen dat geluk niet. Door lange wachtlijsten voor hulp en gebrek aan opvangplekken ontstaat vaak een negatieve spiraal waar vooral zij de dupe van worden. Dat druist in tegen het recht van kinderen op een veilig thuis. Als ze niet bij hun ouders of in hun familie kunnen opgroeien, moet de samenleving zorgen voor een passend alternatief én waarborgen dat kinderen contact kunnen houden met hun familie. Ik heb geen kant-en-klare oplossingen en ons past bescheidenheid, omdat SOS zich pas enkele jaren begeeft in de Nederlandse jeugdhulp. Maar als je kijkt naar de inrichting van het systeem en de bezuinigingen van de laatste jaren, vraag ik me af of het kind wel altijd centraal staat. Hoe kan het dat broertjes en zusjes na een uithuisplaatsing zo vaak op verschillende opvangplekken terechtkomen? Uit hun vertrouwde omgeving weg moeten heeft al een enorme impact, die wil je niet nog verder vergroten door ze gescheiden op te vangen.
Kansen voor ieder kind
Ik twijfel geen seconde aan de goede wil en inzet van jeugdhulpverleners. Onze motivatie om met Simba Familiezorg te starten komt voort uit het besef dat er zo veel kinderen in Nederland zijn zonder veilige basis. Met de kennis en ervaring die we hebben vanuit onze buitenlandse familieprogramma’s hopen we ook in Nederland bij te dragen aan verandering. Als het lukt de hick-ups uit het systeem te halen, krijgen kinderen niet dubbel de rekening gepresenteerd van problemen thuis. Laten we erkennen dat je door te investeren in kinderen voorkomt dat we ze als maatschappij laten vallen. Waardoor ze moeite hebben hun opleiding af te maken, relaties aan te gaan en werk te vinden. Met alle risico’s op herhaling bij volgende generaties. Dat is een collectieve verantwoordelijkheid. Ieder kind verdient kansen.
Simba Familiezorg is mogelijk gemaakt dankzij de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij
