2 december 2021
Op 30 november verscheen het rapport ‘Kinderrechten in cijfers: 2020’, uitgegeven door het Kinderrechtencollectief, waarvan SOS Kinderdorpen Nederland partner is.
Elk jaar vragen UNICEF Nederland en Defence for Children bij het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport cijfers op die de stand van zaken rond kinderrechten in Nederland weergeven. Het jaar 2020 stond grotendeels in het teken van de coronacrisis, die op álle kinderen en jongeren een aanzienlijke impact had. En met name op kwetsbare kinderen, wiens rechten al onder druk staan. Dit is een samenvatting van de belangrijkste bevindingen op het gebied van jeugdhulp en kindermishandeling:
Jeugdhulp en kinderrechten
- Kinderrechten staan onder druk in de jeugdhulp en jeugdbescherming in 2020.
- Informatie over wachtlijsten, gemiddelde wachttijden, doorstroom en aantallen kinderen die wachten op passende hulp/bescherming en de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen wordt niet op landelijk niveau structureel bijgehouden. Deze cijfers zijn vooral af te leiden uit rechtelijke uitspraken en cijfers van instellingen.
Hier maakt het Kinderrechtencollectief zich zorgen over:
- Te veel kinderen krijgen niet (tijdig) de benodigde hulp of bescherming door de lange wachtlijsten voor jeugdhulp en in de jeugd-GGZ en het tekort aan personeel.
- Kinderen verblijven in een gesloten jeugdhulpinstelling, terwijl zij wachten op de passende hulp/behandeling, thuis of in een open instelling.
- Volgens de Inspecties is er een structureel tekort aan residentiële plekken voor kinderen met complexe problematiek.
- Daarnaast is er onvoldoende (specialistische) ambulante jeugdhulp en jeugd-GGZ beschikbaar.
Cijfers:
- In totaal werden 30.850 kinderen door de kinderrechter onder toezicht gesteld. Een lichte stijging t.o.v. 2019 (30.205)
- Ruim 18.000 kinderen verbleven in een, open, residentiële instelling, ruim 21.000 in pleegzorg en ruim 5.300 in gezinsgerichte zorg.
- 2.080 kinderen verbleven in een instelling voor gesloten jeugd-GGZ of gesloten jeugdhulp. In de gesloten jeugdhulp was sprake van 1.366 plaatsingen.
Kindermishandeling en kinderrechten
- Door een verbeterde meldcode zijn er meer meldingen door professionals bij Veilig Thuis. Steeds meer mensen vragen daar advies over vermoedens van kindermishandeling en huiselijk geweld.
Hier maakt het Kinderrechtencollectief zich zorgen over:
- Landelijke gegevens ontbreken over in hoeverre kinderen (en hun gezinnen) na een melding bij Veilig Thuis de hulp en bescherming krijgen die ze nodig hebben. Dit is zorgelijk gezien de wachttijdenproblematiek en omdat Veilig Thuis veel casussen doorzet naar de wijkteams. Zij hebben niet altijd de specialistische expertise voor hulp en bescherming in huis.
- De coronamaatregelen hadden in 2020 grote impact op de levens van kinderen en jongeren in Nederland. Zo kreeg de Kindertelefoon 1500 (i.p.v. 1000) telefoontjes per dag en de onderwerpen thuis, familie en geweld stegen op de onderwerpenranglijst.
Cijfers:
- Het aantal meldingen dat bij Veilig Thuis binnenkwam in 2020 lag op 127.410, een lichte afname t.o.v. 2019. Het aantal gestarte adviestrajecten nam wel behoorlijk toe van 107.690 in 2019 naar 122.045 in 2020.
- In drie regio’s zou tijdens het Geweld Hoort Nergens Thuis-programma worden geëxperimenteerd met een servicecentrum: één locatie met een multidisciplinair team gespecialiseerd in huiselijk geweld en kindermishandeling. Slechts in 1 regio (Rotterdam) is het tot nu toe gelukt een echt centrum op te zetten
- Voor het overige zijn er weinig cijfers beschikbaar, de meeste informatie over dit onderwerp wordt gehaald uit rapportages om de trends rondom het voorkomen en aanpakken van kindermishandeling te duiden. Hier is nog veel in te winnen.
Wat is het Kinderrechtencollectief?
Het Kinderrechtencollectief is in 1995 opgericht en bestaat uit zes kernleden: de kinderrechtenorganisaties Defence for Children, de Nationale Jeugdraad, Kinderpostzegels, UNICEF Nederland, en Save the Children en Terre des Hommes. En heeft daarnaast een groot netwerk van betrokken partners. Samen hebben we de missie om ervoor te zorgen dat de rechten van kinderen in Nederland gewaarborgd zijn. Deze kinderrechten zijn vastgelegd in het VN-kinderrechtenverdrag. We willen dat kinderrechten worden gewaarborgd in overheidsbeleid, in wetgeving, in de praktijk van organisaties en van iedereen die met kinderen te maken heeft.
Lees meer in het volledige rapport ‘Kinderrechten in cijfers: 2020’.
